Edebiyatta ve Antropolojide Köy Teması (Köy Konulu Edebi Eserler Listesi)

Yarattığı kişileri belli bir ortam içinde sunan veya yaşatan, onların ruhsal yapılarını, yazgılarını, serüvenlerini tanıtan, çoğunlukla düz yazı biçiminde kaleme alınmış, oldukça uzun, hayal ürünü yapıtlar roman olarak adlandırılmaktadır.

İnsanların başlarından geçen ya da geçebilir kanısı uyandıran olayları yer ve zaman bildirerek anlatır. Roman olayları anlamak, anlatmak ihtiyacından doğmuştur. Romanlar konularına göre çeşitli şekillerde sınıflandırılır. Konusu köy havası ve özellikleri içinde gelişen roman köy romanı olarak adlandırılır.

Türk edebiyatında roman türünün başlangıcı Tanzimat Dönemi’nde Fransız edebiyatından yapılan roman çevirilerine bağlanabilir. Çeşitli dönemlerde Türk romanına hakim olan konular değişiklik göstermiştir. Milli Edebiyat Akımı ile birlikte yazarlar Anadolu’ya yönelmiş ve buradaki insanların yaşamlarını, sorunlarını konu alan eserler vermeye başlamışlardır. 1940’dan sonra konusunu köy yaşamından alan romanların sayısının arttığını görüyoruz. Türk köyündeki hayat gerçekçi bir dille anlatan Mahmut Makal’ın Bizim Köy adlı kitabı köy edebiyatımızın en önemli ilk eserleri arasındadır. Edebiyatımızda köy problemlerini değişik açılardan derinlemesine ele alan pekçok eser verilmiştir. Eski kır romanlarının şairliğe resimciliğe kaçan tasvirli romanların yerini bugün, köyün sosyal yapısını inceleyen, köylülerin ekonomik hayatını konu edinen yeni bir köy romancılığı gelişmiştir.

İlk antropolojik araştırmalar ilkel gruplar üzerinde yapılmıştır. Bu grupların sayısının azalması ile beraber yapılan çalışmalar durmamış bunları çeşitli konulardaki araştırmalar izlemiştir. Antropolojinin temel araştırma konusu kültür olduğu için insan topluluklarının özellikleri değişik açılardan incelenmektedir. Kültür çeşitli şekillerde gelecek kuşaklara aktarılır. Büyük bir toplulukta kültürün bazı öğeleri zaman içerisinde değişebilir. Buna rağmen ele alınan grubun alt gruplarında bu öğelerin daha geç ortadan kalktığı görülmektedir. Bunun en güzel örneğini kır toplumlarında görüyoruz. Antropologların kır toplumlarına yönelmesinde çeşitli sebebler etken olmuştur. Bilimsel olan bu yaklaşımın yanında edebiyatçıların da eserlerinde bu konuya değindiklerini görüyoruz. Roman, öykü gibi edebi eserler bizlere çeşitli ipuçları verebilmektedir. Böylece bizlerin araştırdığı ve onların anlattığı kırsal alanı karşılaştırma imkanımız söz konusu olmaktadır. Aşağıda konusu köy olan eserlerin bir listesi verilmiştir.

 

<![if !supportEmptyParas]> <![endif]>

Eser Adı

Yazarı

Türü

Acenta Mirza

Osman Şahin

Öykü

Acı Para

Erol Toy

Roman

Acı Tütün

Necati Cumalı

Roman

Aç Harman

Mehmet Başaran

Öykü

Ahmet’in Kuzuları

Samim Kocagöz

Öykü

Amerikan Sargısı

Fakir Baykurt

Roman

Anadolu Garajı

Fakir Baykurt

Roman

Anadolu Notları

R. Nuri Güntekin

Gezi

Anadolu’dan Hikayeler

Kemal Bilbaşar

Öykü

Asker Cıgarası

Necmi Onur

Öykü

Bacı

Tahsin H. Bendoğlu

Roman

Bahar Hikayeleri

Kenan Hulusi Koray

Öykü

Barış Çöreği

Fakir Baykurt

Roman

Başakçılar

O. Zeki Özturan

Öykü

Başka Olur Ağaların Düğünü

Kemal Bilbaşar

Roman

Bataklık Çiçeği

Selahattin Enis

Öykü

Baykuş

H. Fahri Ozansoy

Roman

Bereketli Topraklar Üzerinde

Orhan Kemal

Roman

Bir Çift Öküz

Samim Kocagöz

Roman

Bir Karış Toprak

Samim Kocagöz

Roman

Bir Köy Öğretmeni

R. Nuri Güntekin

Roman

Bir Şehrin İki Kapısı

Samim Kocagöz

Roman

Bir Yol

Talip Apaydın

Roman

Bizim Diyar

Sevinç Çokum

Roman

Bizim Köy

Mahmut Makal

-

Bizim Köy (1975)

Mahmut Makal

-

Bozkır Gelini

Bekir Yıldız

Öykü

Bozkırda Geçen Günler

Talip Apaydın

-

Bozkırdaki Çekirdek

Kemal Tahir

Roman

Bozkırdaki Tehlike

Kemal Tahir

Roman

Büyük Mal

Kemal Tahir

Roman

Can Parası

Fakir Baykurt

-

Can Şenliği

Abbas Sayar

Roman

Cehennem Yolcuları

Selahattin Enis

Roman

Cihan Şoförü

Samim Kocagöz

Öykü

Çamasan

Demirtaş Ceyhun

Öykü

Çarığımı Yitirdiğim Tarla

Mehmet Başaran

Anı

Çarpana

Ümit Kaftancıoğlu

Öykü

Çıkrıklar Durunca

Sadri Ertem

Roman

Çilli

Fakir Baykurt

Öykü

Çuvalın Yanındaki Adam

Nahit Eruz

Öykü

Dağ Kanunu

Bedirhan Çınar

-

Dağdaki Kaynak

Talip Apaydın

Roman

Define

Talip Apaydın

Roman

Değirmen

Sabahattin Ali

Öykü

Demirciler Çarşısı Cinayeti

Yaşar Kemal

Roman

Dik Bayır

Abbas Sayar

Roman

Doruktaki Öfke

Erol Toy

Roman

Döl

Gülten Dayıoğlu

Öykü

Dönemeç

Ümit Kaftancıoğlu

Öykü

Duru Göl

İlhan Tarus

Roman

Efendilik Savaşında

Fakir Baykurt

Roman

Efkar Tepesi

Fakir Baykurt

Roman

Ekilmemiş Topraklar

Orhan Hançerlioğlu

Roman

Ekin İti

İlhan Tarus

Öykü

Emmioğlu

Talip Apaydın

Roman

Eskici ve Oğulları

Orhan Kemal

Roman

Göl İnsanları

Kemal Tahir

Öykü

Güllüce’yi Sel Aldı

Y. Ziya Badanlı

Roman

Güneydoğu’ya Geçit Yok

Ferzan Gürel

Roman

Hacizci Toprak

Cengiz Tuncer

Roman

Hanımın Çiftliği

Orhan Kemal

Roman

İnce Memed

Yaşar Kemal

Roman

İnce Memed II

Yaşar Kemal

Roman

İnsansız Şehir

Orhan Hançerlioğlu

Öykü

Irazca’nın Dirliği

Fakir Baykurt

Roman

Irgatların Öfkesi

Kemal Bilbaşar

Öykü

Kaçakçı Şahan

Bekir Yıldız

Öykü

Kağnı

Sabahattin Ali

Öykü

Kan Davası

R. Nuri Güntekin

Roman

Kanlı Topraklar

Orhan Kemal

Roman

Kaplumbağalar

Fakir Baykurt

Roman

Kara Ahmet Destanı

Fakir Baykurt

-

Kara Toprak

Reşat Enis

Roman

Karabibik

Nabizade Nazım

Roman

Karadeniz Hikayeleri

Ziya Hayrettin

Hikaye

Karanlığın Kuvveti

Talip Apaydın

Anı

Karanlık Dünya

Orhan Hançerlioğlu

Roman

Karapürçek

Sunullah Arısoy

Roman

Karın Ağrısı

Fakir Baykurt

Öykü

Kasabanın Yarısı

Muzaffer İzgü

Mizah-Roman

Keklik

Fakir Baykurt

Roman

Kelleci Mehmet

Kemal Tahir

Roman

Kınalı Gelin

Nazire Demir

Roman

Kırmızı Yel

Osman Şahin

Öykü

Koca Taş

Talip Apaydın

Öykü

Körduman

Kemal Tahir

Roman

Köy Doktoru

Honore de Balzac

Roman

Köy Enstitüleri ve Ötesi

Mahmut Makal

-

Köy Öğretmenine Mektuplar

Ceyhun Atıf Kansu

Deneme

Köy Papazı

Honore de Balzac

Roman

Köyde Bir Ay

I. S. Turgenyev

-

Köyden İndim Hollanda’ya

Hürrem Efe

Öykü

Köyden Kentten

Kemal Bilbaşar

Öykü

Köye Dönen Yosma

Pakize Başaran

-

Köye Gelen Deli

Novase Govsa

-

Köye Giden Gelin

Rakım Çalapala

Roman

Köye Gidenler

Mahmut Makal

-

Köygöçüren

Fakir Baykurt

Roman

Köylü İsyanı

Honore de Balzac

Roman

Köylüler

Honore de Balzac

Roman

Köylüler

Anton Çehov

Roman

Köyümden

Mahmut Makal

-

Köyümüzün İnsanları

Ahmet Şentürk

Roman

Köyün Kamburu

Kemal Tahir

Roman

Köyün Yolu

Refik Ahmet Sevengil

Roman

Kurt Kanunu

Kemal Tahir

Roman

Küçük Paşa

Ebubekir Hazım Tepeyran

Roman

Maral

Dursun Akçam

Roman

Memleket Hikayeleri

R. Halit Karay

Öykü

Memleket Hikayeleri

Bekir Sıtkı Kunt

Öykü

Memleketin Sahipleri

Mahmut Makal

-

Memleketin Sahipleri - Köye Gidenler

Mahmut Makal

-

Mola

Yaman Koray

Roman

Mutlu Köyün Mutsuz Kadını

Mustafa Gülüsever

-

Odalarda

Erdal Öz

Roman

Onbinlerce Kağnı

Fakir Baykurt

Roman

Onuncu Köy

Fakir Baykurt

Roman

Orta Direk

Yaşar Kemal

Roman

Ortakçılar

Talip Apaydın

Roman

Ortakçının Oğlu

Talip Apaydın

Roman

Ölmez Otu

Yaşar Kemal

Roman

Ölü Ekmeği

Dursun Akçam

Öykü

Öte Yakadaki Cennet

Talip Apaydın

Öykü

Pehlivan ve Çeteci Yörük Ali

Bedirhan Çınar

-

Rahmet Yolları Kesti

Kemal Tahir

Roman

Sağırdere

Kemal Tahir

Roman

Sara

Selahattin Enis

Roman

Saragöl

Ömer Polat

Roman

Sarduvar

Faik Baysal

Roman

Sarı Traktör

Talip Apaydın

Roman

Silindir Şapka Giyen Köylü

Sadri Ertem

Öykü

Sınır Kavgası

Fakir Baykurt

Roman

Son Seçim

Erol Toy

Roman

Susuz Yaz

Necati Cumalı

Öykü

Şamatalı Köy

Lindgren

-

Şeytanistan

Ali Yüce

Roman

Tırpan

Fakir Baykurt

Roman

Tonguç Yolu

Mehmet Başaran

-

Toprağa Basınca

Talip Apaydın

Roman

Toprak Acıkınca

Erol Toy

Roman

Toprak Kokusu

Reşat Enis

Roman

Toroslardan Aşağı

Hikmet Çetinkaya

Öykü

Toz Duman İçinde

Talip Apaydın

Roman

Tütün Yorgunu

Talip Apaydın

Roman

Tütün Zamanı

Necati Cumalı

Roman

Vukuat Var

Orhan Kemal

Roman

Yaban

Y. K. Karaosmanoğlu

Roman

Yağmurlar ve Topraklar

Necati Cumalı

Roman

Yalnız Efe

Ömer Seyfettin

Öykü

Yarbükü

Talip Apaydın

Roman

Yayla

Fakir Baykurt

Roman

Yediçınar Yaylası

Kemal Tahir

Roman

Yelatan

Ümit kaftancıoğlu

Roman

Yer Demir Gök Bakır

Yaşar Kemal

Roman

Yılan Hikayesi

Samim Kocagöz

Öykü

Yılanı Öldürseler

Yaşar Kemal

Roman

Yılanların Öcü

Fakir Baykurt

Roman

Yol Ayrımı

Kemal Tahir

Roman

Yoz Davar

Talip Apaydın

Roman

Yusufcuk Yusuf

Yaşar Kemal

Roman

Zaniyeler

Selahattin Enis

Roman

Zeliş

Necati Cumalı

Roman

 

Manzum Eserler

Eser Adı

Yazarı

Türü

Köy Akşamları

Şemsi Belli

Şiir

Köy Geceleri

Hamdi Gökalp

Şiir

Köy Melodileri

Mustafa Mümtaz

Şiir

Köy Şiirleri

M. Uluğ Turanlıoğlu

Şiir

Köy Yolcusu

Şakir Atalay

Şiir

Köy Yollarında

Hazım Ayık

Şiir

Köy Yolunda

Hayrullah Çavuş

Şiir

Köyde Akşam

H. Bedi Fırat

Şiir

Köyden Esintiler

Mehmet Akçan

Şiir

Köyden Sesler

Kamil Nizam Bigalı

Şiir

Köyden Şiirler

Mehmet Tuğrul

Şiir

Susuzluk

Talip Apaydın

Şiir

 

Yaralanılabilecek Diğer Kaynaklar

Eser Adı

Yazan

Anadolu Efsaneleri

Halikarnas Balıkçısı

Köy Halk Türküleri

Yusuf Ziya Demirci

Köy Masalları

Ahmet Hidayet

Köy Seyirlik Oyunları

Nurhan Karadağ