Edebiyatta ve Antropolojide Köy Teması (Köy Konulu Edebi Eserler Listesi)
Yarattığı kişileri belli bir ortam içinde sunan veya yaşatan, onların ruhsal yapılarını, yazgılarını, serüvenlerini tanıtan, çoğunlukla düz yazı biçiminde kaleme alınmış, oldukça uzun, hayal ürünü yapıtlar roman olarak adlandırılmaktadır.
İnsanların başlarından geçen ya da geçebilir kanısı uyandıran olayları yer ve zaman bildirerek anlatır. Roman olayları anlamak, anlatmak ihtiyacından doğmuştur. Romanlar konularına göre çeşitli şekillerde sınıflandırılır. Konusu köy havası ve özellikleri içinde gelişen roman köy romanı olarak adlandırılır.
Türk edebiyatında roman türünün başlangıcı Tanzimat Dönemi’nde Fransız edebiyatından yapılan roman çevirilerine bağlanabilir. Çeşitli dönemlerde Türk romanına hakim olan konular değişiklik göstermiştir. Milli Edebiyat Akımı ile birlikte yazarlar Anadolu’ya yönelmiş ve buradaki insanların yaşamlarını, sorunlarını konu alan eserler vermeye başlamışlardır. 1940’dan sonra konusunu köy yaşamından alan romanların sayısının arttığını görüyoruz. Türk köyündeki hayat gerçekçi bir dille anlatan Mahmut Makal’ın Bizim Köy adlı kitabı köy edebiyatımızın en önemli ilk eserleri arasındadır. Edebiyatımızda köy problemlerini değişik açılardan derinlemesine ele alan pekçok eser verilmiştir. Eski kır romanlarının şairliğe resimciliğe kaçan tasvirli romanların yerini bugün, köyün sosyal yapısını inceleyen, köylülerin ekonomik hayatını konu edinen yeni bir köy romancılığı gelişmiştir.
İlk antropolojik araştırmalar ilkel gruplar üzerinde yapılmıştır. Bu grupların sayısının azalması ile beraber yapılan çalışmalar durmamış bunları çeşitli konulardaki araştırmalar izlemiştir. Antropolojinin temel araştırma konusu kültür olduğu için insan topluluklarının özellikleri değişik açılardan incelenmektedir. Kültür çeşitli şekillerde gelecek kuşaklara aktarılır. Büyük bir toplulukta kültürün bazı öğeleri zaman içerisinde değişebilir. Buna rağmen ele alınan grubun alt gruplarında bu öğelerin daha geç ortadan kalktığı görülmektedir. Bunun en güzel örneğini kır toplumlarında görüyoruz. Antropologların kır toplumlarına yönelmesinde çeşitli sebebler etken olmuştur. Bilimsel olan bu yaklaşımın yanında edebiyatçıların da eserlerinde bu konuya değindiklerini görüyoruz. Roman, öykü gibi edebi eserler bizlere çeşitli ipuçları verebilmektedir. Böylece bizlerin araştırdığı ve onların anlattığı kırsal alanı karşılaştırma imkanımız söz konusu olmaktadır. Aşağıda konusu köy olan eserlerin bir listesi verilmiştir.
|
Eser Adı |
Yazarı |
Türü |
|
Acenta Mirza |
Osman Şahin |
Öykü |
|
Acı Para |
Erol Toy |
Roman |
|
Acı Tütün |
Necati Cumalı |
Roman |
|
Aç Harman |
Mehmet Başaran |
Öykü |
|
Ahmet’in Kuzuları |
Samim Kocagöz |
Öykü |
|
Amerikan Sargısı |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Anadolu Garajı |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Anadolu Notları |
R. Nuri Güntekin |
Gezi |
|
Anadolu’dan Hikayeler |
Kemal Bilbaşar |
Öykü |
|
Asker Cıgarası |
Necmi Onur |
Öykü |
|
Bacı |
Tahsin H. Bendoğlu |
Roman |
|
Bahar Hikayeleri |
Kenan Hulusi Koray |
Öykü |
|
Barış Çöreği |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Başakçılar |
O. Zeki Özturan |
Öykü |
|
Başka Olur Ağaların Düğünü |
Kemal Bilbaşar |
Roman |
|
Bataklık Çiçeği |
Selahattin Enis |
Öykü |
|
Baykuş |
H. Fahri Ozansoy |
Roman |
|
Bereketli Topraklar Üzerinde |
Orhan Kemal |
Roman |
|
Bir Çift Öküz |
Samim Kocagöz |
Roman |
|
Bir Karış Toprak |
Samim Kocagöz |
Roman |
|
Bir Köy Öğretmeni |
R. Nuri Güntekin |
Roman |
|
Bir Şehrin İki Kapısı |
Samim Kocagöz |
Roman |
|
Bir Yol |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Bizim Diyar |
Sevinç Çokum |
Roman |
|
Bizim Köy |
Mahmut Makal |
- |
|
Bizim Köy (1975) |
Mahmut Makal |
- |
|
Bozkır Gelini |
Bekir Yıldız |
Öykü |
|
Bozkırda Geçen Günler |
Talip Apaydın |
- |
|
Bozkırdaki Çekirdek |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Bozkırdaki Tehlike |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Büyük Mal |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Can Parası |
Fakir Baykurt |
- |
|
Can Şenliği |
Abbas Sayar |
Roman |
|
Cehennem Yolcuları |
Selahattin Enis |
Roman |
|
Cihan Şoförü |
Samim Kocagöz |
Öykü |
|
Çamasan |
Demirtaş Ceyhun |
Öykü |
|
Çarığımı Yitirdiğim Tarla |
Mehmet Başaran |
Anı |
|
Çarpana |
Ümit Kaftancıoğlu |
Öykü |
|
Çıkrıklar Durunca |
Sadri Ertem |
Roman |
|
Çilli |
Fakir Baykurt |
Öykü |
|
Çuvalın Yanındaki Adam |
Nahit Eruz |
Öykü |
|
Dağ Kanunu |
Bedirhan Çınar |
- |
|
Dağdaki Kaynak |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Define |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Değirmen |
Sabahattin Ali |
Öykü |
|
Demirciler Çarşısı Cinayeti |
Yaşar Kemal |
Roman |
|
Dik Bayır |
Abbas Sayar |
Roman |
|
Doruktaki Öfke |
Erol Toy |
Roman |
|
Döl |
Gülten Dayıoğlu |
Öykü |
|
Dönemeç |
Ümit Kaftancıoğlu |
Öykü |
|
Duru Göl |
İlhan Tarus |
Roman |
|
Efendilik Savaşında |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Efkar Tepesi |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Ekilmemiş Topraklar |
Orhan Hançerlioğlu |
Roman |
|
Ekin İti |
İlhan Tarus |
Öykü |
|
Emmioğlu |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Eskici ve Oğulları |
Orhan Kemal |
Roman |
|
Göl İnsanları |
Kemal Tahir |
Öykü |
|
Güllüce’yi Sel Aldı |
Y. Ziya Badanlı |
Roman |
|
Güneydoğu’ya Geçit Yok |
Ferzan Gürel |
Roman |
|
Hacizci Toprak |
Cengiz Tuncer |
Roman |
|
Hanımın Çiftliği |
Orhan Kemal |
Roman |
|
İnce Memed |
Yaşar Kemal |
Roman |
|
İnce Memed II |
Yaşar Kemal |
Roman |
|
İnsansız Şehir |
Orhan Hançerlioğlu |
Öykü |
|
Irazca’nın Dirliği |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Irgatların Öfkesi |
Kemal Bilbaşar |
Öykü |
|
Kaçakçı Şahan |
Bekir Yıldız |
Öykü |
|
Kağnı |
Sabahattin Ali |
Öykü |
|
Kan Davası |
R. Nuri Güntekin |
Roman |
|
Kanlı Topraklar |
Orhan Kemal |
Roman |
|
Kaplumbağalar |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Kara Ahmet Destanı |
Fakir Baykurt |
- |
|
Kara Toprak |
Reşat Enis |
Roman |
|
Karabibik |
Nabizade Nazım |
Roman |
|
Karadeniz Hikayeleri |
Ziya Hayrettin |
Hikaye |
|
Karanlığın Kuvveti |
Talip Apaydın |
Anı |
|
Karanlık Dünya |
Orhan Hançerlioğlu |
Roman |
|
Karapürçek |
Sunullah Arısoy |
Roman |
|
Karın Ağrısı |
Fakir Baykurt |
Öykü |
|
Kasabanın Yarısı |
Muzaffer İzgü |
Mizah-Roman |
|
Keklik |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Kelleci Mehmet |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Kınalı Gelin |
Nazire Demir |
Roman |
|
Kırmızı Yel |
Osman Şahin |
Öykü |
|
Koca Taş |
Talip Apaydın |
Öykü |
|
Körduman |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Köy Doktoru |
Honore de Balzac |
Roman |
|
Köy Enstitüleri ve Ötesi |
Mahmut Makal |
- |
|
Köy Öğretmenine Mektuplar |
Ceyhun Atıf Kansu |
Deneme |
|
Köy Papazı |
Honore de Balzac |
Roman |
|
Köyde Bir Ay |
I. S. Turgenyev |
- |
|
Köyden İndim Hollanda’ya |
Hürrem Efe |
Öykü |
|
Köyden Kentten |
Kemal Bilbaşar |
Öykü |
|
Köye Dönen Yosma |
Pakize Başaran |
- |
|
Köye Gelen Deli |
Novase Govsa |
- |
|
Köye Giden Gelin |
Rakım Çalapala |
Roman |
|
Köye Gidenler |
Mahmut Makal |
- |
|
Köygöçüren |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Köylü İsyanı |
Honore de Balzac |
Roman |
|
Köylüler |
Honore de Balzac |
Roman |
|
Köylüler |
Anton Çehov |
Roman |
|
Köyümden |
Mahmut Makal |
- |
|
Köyümüzün İnsanları |
Ahmet Şentürk |
Roman |
|
Köyün Kamburu |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Köyün Yolu |
Refik Ahmet Sevengil |
Roman |
|
Kurt Kanunu |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Küçük Paşa |
Ebubekir Hazım Tepeyran |
Roman |
|
Maral |
Dursun Akçam |
Roman |
|
Memleket Hikayeleri |
R. Halit Karay |
Öykü |
|
Memleket Hikayeleri |
Bekir Sıtkı Kunt |
Öykü |
|
Memleketin Sahipleri |
Mahmut Makal |
- |
|
Memleketin Sahipleri - Köye Gidenler |
Mahmut Makal |
- |
|
Mola |
Yaman Koray |
Roman |
|
Mutlu Köyün Mutsuz Kadını |
Mustafa Gülüsever |
- |
|
Odalarda |
Erdal Öz |
Roman |
|
Onbinlerce Kağnı |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Onuncu Köy |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Orta Direk |
Yaşar Kemal |
Roman |
|
Ortakçılar |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Ortakçının Oğlu |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Ölmez Otu |
Yaşar Kemal |
Roman |
|
Ölü Ekmeği |
Dursun Akçam |
Öykü |
|
Öte Yakadaki Cennet |
Talip Apaydın |
Öykü |
|
Pehlivan ve Çeteci Yörük Ali |
Bedirhan Çınar |
- |
|
Rahmet Yolları Kesti |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Sağırdere |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Sara |
Selahattin Enis |
Roman |
|
Saragöl |
Ömer Polat |
Roman |
|
Sarduvar |
Faik Baysal |
Roman |
|
Sarı Traktör |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Silindir Şapka Giyen Köylü |
Sadri Ertem |
Öykü |
|
Sınır Kavgası |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Son Seçim |
Erol Toy |
Roman |
|
Susuz Yaz |
Necati Cumalı |
Öykü |
|
Şamatalı Köy |
Lindgren |
- |
|
Şeytanistan |
Ali Yüce |
Roman |
|
Tırpan |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Tonguç Yolu |
Mehmet Başaran |
- |
|
Toprağa Basınca |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Toprak Acıkınca |
Erol Toy |
Roman |
|
Toprak Kokusu |
Reşat Enis |
Roman |
|
Toroslardan Aşağı |
Hikmet Çetinkaya |
Öykü |
|
Toz Duman İçinde |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Tütün Yorgunu |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Tütün Zamanı |
Necati Cumalı |
Roman |
|
Vukuat Var |
Orhan Kemal |
Roman |
|
Yaban |
Y. K. Karaosmanoğlu |
Roman |
|
Yağmurlar ve Topraklar |
Necati Cumalı |
Roman |
|
Yalnız Efe |
Ömer Seyfettin |
Öykü |
|
Yarbükü |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Yayla |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Yediçınar Yaylası |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Yelatan |
Ümit kaftancıoğlu |
Roman |
|
Yer Demir Gök Bakır |
Yaşar Kemal |
Roman |
|
Yılan Hikayesi |
Samim Kocagöz |
Öykü |
|
Yılanı Öldürseler |
Yaşar Kemal |
Roman |
|
Yılanların Öcü |
Fakir Baykurt |
Roman |
|
Yol Ayrımı |
Kemal Tahir |
Roman |
|
Yoz Davar |
Talip Apaydın |
Roman |
|
Yusufcuk Yusuf |
Yaşar Kemal |
Roman |
|
Zaniyeler |
Selahattin Enis |
Roman |
|
Zeliş |
Necati Cumalı |
Roman |
Manzum Eserler
|
Eser Adı |
Yazarı |
Türü |
|
Köy Akşamları |
Şemsi Belli |
Şiir |
|
Köy Geceleri |
Hamdi Gökalp |
Şiir |
|
Köy Melodileri |
Mustafa Mümtaz |
Şiir |
|
Köy Şiirleri |
M. Uluğ Turanlıoğlu |
Şiir |
|
Köy Yolcusu |
Şakir Atalay |
Şiir |
|
Köy Yollarında |
Hazım Ayık |
Şiir |
|
Köy Yolunda |
Hayrullah Çavuş |
Şiir |
|
Köyde Akşam |
H. Bedi Fırat |
Şiir |
|
Köyden Esintiler |
Mehmet Akçan |
Şiir |
|
Köyden Sesler |
Kamil Nizam Bigalı |
Şiir |
|
Köyden Şiirler |
Mehmet Tuğrul |
Şiir |
|
Susuzluk |
Talip Apaydın |
Şiir |
Yaralanılabilecek Diğer Kaynaklar
|
Eser Adı |
Yazan |
|
Anadolu Efsaneleri |
Halikarnas Balıkçısı |
|
Köy Halk Türküleri |
Yusuf Ziya Demirci |
|
Köy Masalları |
Ahmet Hidayet |
|
Köy Seyirlik Oyunları |
Nurhan Karadağ |